RATTENBESTRIJDING EN ADVIES

Op deze boerderij was ik nog nooit geweest en kende de bewoners ook niet. Via een WhatsApp bericht kwam dit verzoek binnen. Eerst maar even bellen om te horen hoe groot de nood is en op welk adres de ratten bestreden moeten worden. Een bezoek was zeker nodig op deze locatie in Utrecht. Eerst kijk ik altijd op Google Maps hoe de ligging van de locatie is en of er aanvullende maatregelen genomen moeten worden voor de bestrijding. Denk aan nabijgelegen woningen, binnen of buiten de bebouwingscontouren. 

Ratten kunnen geluiden van een hogere frequentie horen dan mensen. Deze geluidsfrequenties zijn voor het menselijk gehoor niet waar te nemen en wordt ultrasound genoemd. Het idee is om een apparaat ultrasound te laten produceren die mensen niet kunnen waarnemen en ze niet irriteert, maar die door ratten wel wordt waargenomen, hen irriteert en ze daarmee verjaagd. Dat is het idee. Werkt dit ook?

Twee jaar geleden was ik al een keer op deze manege geweest en had er 4 ratten geschoten aan de buitenkant van de stallen waar de jonge paarden gehuisvest zijn. De enige andere rat schoot ik op de voorgang. Nu was er wel meer aan de hand. De eigenaar van de manege sprak over ratten op de voorgang, in de paardenboxen en in verschillende stallen. Ook liepen ze al vroeg in de avond zichtbaar rond. Wil je binnenkort een keer komen helpen ? 

Ratten komen overal in Nederland in het wild voor. De vraag hoeveel er bij jou op het erf of in je gebouwen lopen is van belang als je er overlast van hebt. Als mensen mij bellen dan probeer ik altijd in te schatten hoe groot het probleem is en wil een indruk krijgen van het aantal ratten die er zijn. Regelmatig krijg ik als antwoord dat ze er een paar hebben zien lopen en voor elke rat die je ziet lopen zijn er dan wel 10 keer meer ratten wordt er dan verondersteld. 

Het is op een maandag dat ik in de loop van de middag gebeld word. Een uiterst aardige mevrouw heb ik aan de telefoon die verteld dat ze overlast hebben van een rat. Als ze in de avond na een drukke dag nog even in de tuin zit om te ontspannen is er al een paar keer een grote rat vlak langs gelopen. "Ik schrok me rot van die grote rat. Hij loop gewoon vlak langs me heen." 

Ratten hebben snorharen waarmee ze in het donker een beeld van de omgeving kunnen vormen. Zoals wij in het pikdonker op de tast met onze handen nogal onbeholpen ons een weg kunnen vinden in onze woning kunnen ratten dit met behulp van hun snorharen feilloos. 

Bruine en zwarte ratten zijn bang voor mensen en zullen als het even kan voor hen wegvluchten. Toch worden mensen wel door wilde ratten gebeten. Dit doen ze alleen uit noodweer als ze in het nauw worden gedreven of als mensen liggen te slapen. Hieronder zal ik uitleggen hoe vaak dat voorkomt, wie er gebeten worden en wat de wonden zijn.

Ratten zijn nachtdieren. De zwarte en bruine rat is voornamelijk ’s nachts actief, vooral direct na de avondschemering en voor de ochtendschemering. De rat zoek onder de veiligheid van de nacht zijn voedsel bij elkaar, werkt aan het onderhoud van het gangenstelsel en holen, brengt de jongen groot en zorgt voor nieuw nageslacht.

Een manlijke rat (ram) heeft in verhouding tot zijn lichaam indrukwekkend grote testikels. Deze hangen achter zijn lichaam en lijken wel op twee kussentjes. De vraag is waarom die testikels van de rat zo groot zijn. 

Een van de belangrijkste kenmerken van een rat is de bijna haarloze, lange staart die lijkt te bestaan uit ringen. Als ik mensen spreek waar ik de ratten kom bestrijden dan speken ze vooral over die enge staart die ze hebben, nooit over de snorharen, oren of de voorvoeten waar slechts 4 tenen te vinden zijn. 

Mijn laatste bezoek bij deze melkveehouder was van januari 2023. Nu 15 maanden later kreeg ik een WhatsApp bericht van hem of ik nog een keer tijd had om ratten te komen bestrijden. Ondanks de genomen maatregelen was er de laatste weken een sterke toename in schade die de ratten veroorzaakte. De maiskuil werd kapot gevreten, in schuifdeur van de loopstal hadden ze een gat geknaagd en ze waren op nog meer plekken schade aan het veroorzaken.

16 februari 2024 werd ik gebeld door Chiara Mars journaliste van het Leidsch Dagblad. Ze wilde een reportage maken over rattenjagen als bestrijding van ratten nu het gebruik van gif niet meer mag. Na wat uitleg hoe het rattenjagen in zijn werk gaat en waar ik het meestal uitvoer kwam de vraag of ik het goed vond dat ze een keertje mee mocht.

Ratten kunnen zich zeer snel voortplanten. Theoretisch kan een paartje ratten in een jaar tijd tot 1.800 nakomelingen krijgen. In werkelijk zal dat nooit gebeuren omdat in een natuurlijke omgeving met predatoren er veel gevangen worden, verongelukken of sterven door voedselgebrek. De voortplanting vindt het hele jaar door plaats met een piek in het najaar rond september en oktober en in het voorjaar rond de maand maart. 

Een bruine rat is een uitstekende zwemmer en wordt ook wel aangezien voor de woelrat (waterrat) die ook uitstekend kan zwemmen maar een stompere snuit en een dikke, ruige, glanzende vacht heeft. Hoe goed bruine ratten kunnen zwemmen is te zien in deze video opnames die ik tijdens bestrijding van ratten heb gemaakt.

Een rattenplaag voorkomen is altijd beter dan hem te moeten bestrijden. Kerkuilen zijn prima vangers van jonge ratten en kunnen een populatie klein houden en daarmee voorkomen dat het uitgroeit tot een plaag. Indrukwekkend is zijn gehoor en de mogelijkheid om nagenoeg geruisloos te vliegen. Het is een prachtverschijning. Zo een hulp in de rattenbestrijding wil je toch ook wel op je erf hebben. Plaats een kerkuilenkast.

Op de 2e dag van het nieuwe jaar word ik gebeld of ik zou kunnen komen helpen omdat er een of meerdere ratten in de keuken zitten. Natuurlijk wil ik helpen maar een rat in een keuken van 4,5 bij 2,5 meter schieten heb ik niet zoveel trek in. Zo'n keuken staat vol met prijzige apparatuur, op zo een korte afstand schieten is lastig en deze rat is pas veelal te zien na middennacht. Dit gaat een klus met klapvallen worden. De bewoonster was zo handig om een beveiligingscamera neer te zetten om uit te vinden welk dier er in de nacht in de keuken bezig was. Mij gaf het meteen inzicht in waar de rat vandaan kwam en waar hij naar toe trok.

Ratten bestrijden met een persluchtgeweer doe je in de nacht wanneer het donker is en de ratten tevoorschijn komen. Als je ze wilt schieten moet je ze wel kunnen zien in deze nachtelijke omstandigheden. Nachtzichtapparatuur heb je in twee variaties. 

Het is bekend dat uilen grote hoeveelheden knaagdieren kunnen vangen voor voedsel. Zo vangt een kerkuil er per jaar ongeveer 1.500 waarvan het overgrote deel muizen zijn en een  veel kleiner deel ratten. Met de grote ratten hebben ze moeite maar als ze vele kleine ratten weten te vangen ontstaat er minder snel een rattenplaag. Een nest met kerkuilen eten wel tot 25 knaagdieren per nacht.